Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2007

«Από ποιους απειλείται ο Υμηττός;

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΜΗΤΤΟ

ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2007, Δημαρχείο Καισαριανής

«Από ποιους απειλείται ο Υμηττός;
Σημερινή κατάσταση - Δράσεις για την προστασία του»

Πάνος Τότσικας, μέλος της οργανωτικής επιτροπής

Η «Διαδημοτική Συντονιστική Επιτροπή για τη διάσωση του Υμηττού», συγκροτήθηκε τον περασμένο Μάρτιο. Το αρχικό κείμενο-διακήρυξη υπεγράφη από 20 τοπικούς φορείς (δημοτικές παρατάξεις, κινήσεις πολιτών, οικολογικές οργανώσεις, περιβαλλοντικούς συλλόγους), που δραστηριοποιούνται σε 9 δήμους της νοτιοανατολικής Αθήνας. Σήμερα, στην «Διαδημοτική» συσπειρώνονται πολίτες από 30 και άνω τοπικούς φορείς από 15 δήμους γειτονικούς στον Υμηττό. Πιο συγκεκριμένα από: Αγία Παρασκευή, Χολαργό, Παπάγου, Ζωγράφου, Καισαριανή Βύρωνα, Υμηττό, Δάφνη, Ηλιούπολη, Άλιμο, Αργυρούπολη, Ελληνικό, Γλυφάδα, Βούλα, Βάρη.

Το αρχικό κείμενο-διακήρυξη, μεταξύ των άλλων επισημαίνει τα ακόλουθα: «…Η Αθήνα επεκτείνεται προς όλες τις κατευθύνσεις. Ο Υμηττός που αποτελεί ανάσα ζωής, δέχεται μια ολομέτωπη επίθεση και κινδυνεύει άμεσα. Πέρα των υφισταμένων εδώ και δεκαετίες στρατιωτικών, εκπαιδευτικών, νοσηλευτικών εγκαταστάσεων, πέρα των ραδιοτηλεοπτικών κεραιών που ξεφύτρωσαν σχετικά πρόσφατα, πέρα των νομότυπων και αυθαίρετων οικιστικών επεκτάσεων, νέα σχέδια εξυφαίνονται και προωθούνται με αποδέκτη τον Υμηττό…». Ακόμα, το αρχικό κείμενο αναφέρει κάποια από αυτά τα σχέδια, από τα οποία προκύπτει ότι «…ο Υμηττός από πνεύμονας ζωής, σχεδιάζεται να μετατραπεί άμεσα σε ένα χώρο «κοινωφελών» (;) κτιριακών εγκαταστάσεων και διερχόμενων αυτοκινήτων…».

Το κείμενο-διακήρυξη της «Διαδημοτικής» καταλήγει: «…Απέναντι σε αυτούς τους σχεδιασμούς, οι οποίοι δεν λαμβάνουν υπ’ όψη τη σημασία του Υμηττού ως μνημείου της φύσης και της ιστορίας και πιστεύοντας πως έχουμε χρέος στις επόμενες γενιές να διαφυλάξουμε αυτή την μοναδική κληρονομιά που απέμεινε στην περιοχή μας, κρίνουμε αναγκαία την σύσταση μιας «Διαδημοτικής Συντονιστικής Επιτροπής για τη διάσωση του Υμηττού», η οποία θα αναλάβει όλες τις πρωτοβουλίες συσπείρωσης και αγωνιστικής κινητοποίησης των κατοίκων της περιοχής -και όχι μόνο…».

Παρεμβάσεις της «Διαδημοτικής»
Το διάστημα που μεσολάβησε, η «Διαδημοτική» συμμετείχε σε κινητοποιήσεις που οργανώθηκαν από τους Δήμους Αργυρούπολης και Ελληνικού, ενάντια στα σχέδια επέκτασης της «Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού» (Δ.Π.Λ.Υ.).

Εξ’ άλλου, με κεντρικό σύνθημα «Ο ΥΜΗΤΤΟΣ ΕΚΠΕΜΠΕΙ S.O.S. - ΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ», διοργανώθηκε στις 20 Μαΐου από τη «Διαδημοτική» ένα «Οδοιπορικό στον Υμηττό», που ξεκίνησε από δύο σημεία, τον Αγ. Ιωάννη Καρέα (Βύρωνας) και την Αγ. Ειρήνη (Αργυρούπολη) και κατέληξε στον Προφήτη Ηλία (Ηλιούπολη), όπου πραγματοποιήθηκε Συνέλευση των συμμετεχόντων στο «Οδοιπορικό» και κατοίκων της περιοχής.

Ακόμη, μέλη της «Διαδημοτικής» συμμετείχαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στις προσπάθειες δασοπροστασίας και αντιμετώπισης των πυρκαγιών-εμπρησμών που εκδηλώθηκαν σε διάφορα σημεία του Υμηττού (Βύρωνας-Καισαριανή, Παπάγου-Χολαργός κ.α.), καθώς και σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι, ως αποτέλεσμα των πιέσεων που ασκήθηκαν από διάφορους τοπικούς φορείς και την «Διαδημοτική», αναθεωρήθηκαν τα σχέδια της Δημοτικής Αρχής Βύρωνα για τη δημιουργία «διοικητικού κέντρου» και άλλων εγκαταστάσεων στο δασικό χώρο του Υμηττού, στην περιοχή του στρατοπέδου Σακέττα και πολυδύναμου βρεφονηπιακού σταθμού, στον δασικό χώρο της Ζωοδόχου Πηγής.

Επισημαίνουμε ακόμη, ότι η «Διαδημοτική» στήριξε τις ενέργειες της Δημοτικής Αρχής Καισαριανής, ώστε να αποτραπούν τα σχέδια της εκκλησίας για επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων της Μονής Αγ. Ιωάννη Προδρόμου στον δασικό χώρο του Υμηττού, συμμετέχοντας σε διάφορες εκδηλώσεις (δενδροφύτευση κ.α.).

Τέλος, με τη συμμετοχή της «Διαδημοτικής», το «Δίκτυο Πολιτών Χολαργού» διοργάνωσε ενημερωτική συγκέντρωση στο Δημαρχείο Χολαργού (14 Οκτώβρη), θέτοντας δημόσια μια σειρά ζητήματα. Από την συγκέντρωση αυτή αναδείχθηκαν τα συνολικότερα προβλήματα που αφορούν την περιοχή Χολαργού-Παπάγου. Στη συνέχεια δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα, έγινε ερώτηση στη Βουλή, έπεσαν τα συρματοπλέγματα γύρω από το εκκλησάκι της Αγ. Ελεούσας, ενώ πρόσφατα πραγματοποιήθηκε από πολίτες συμβολική δενδροφύτευση στο Κορακοβούνι (25 Νοέμβρη).

Από ποιους απειλείται ο Υμηττός;
Όπως αναφέρεται και στην αφίσα της σημερινής συνάντησης, ο Υμηττός απειλείται από τις πυρκαγιές και τους εμπρησμούς, από την καταπάτηση της δημόσιας γης, τις οικιστικές επεκτάσεις, τους αποχαρακτηρισμούς δασικών εκτάσεων, τις «κοινωφελείς» εγκαταστάσεις, τους αυτοκινητόδρομους. Για τα ζητήματα αυτά, καθώς και για κάποια ακόμα, θα γίνουν στη συνέχεια ειδικές τοποθετήσεις. Επιγραμματικά επισημαίνουμε:

· Πυρκαγιές - Εμπρησμοί
Οι πυρκαγιές στον Υμηττό τα τελευταία 25 χρόνια είναι πολύ συχνές και μερικές ιδιαίτερα καταστροφικές (1995, 1998 κ.α.). Θεωρείται βέβαιο ότι ένα μεγάλο μέρος από τις πυρκαγιές αυτές οφείλονται σε εμπρησμούς και όχι σε τυχαία γεγονότα. Ιδιαίτερα, τόσο οι δύο μεγάλες φετινές πυρκαγιές, όσο και οι δεκάδες μικρότερες που ακολούθησαν, οφείλονται σε συνειδητούς εμπρηστές, οι οποίοι υποτίθεται ότι αναζητούνται…

· Καταπατήσεις
Ο Υμηττός θεωρείται στο σύνολο του δημόσιος δασικός χώρος. Εκτός από κάποια τμήματα του, που έχουν παραχωρηθεί νομότυπα σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς κατά κυριότητα ή κατά χρήση, υπάρχουν και κάποιες διακατεχόμενες εκτάσεις τις οποίες διεκδικούν ή έχουν σφετεριστεί διάφοροι ιδιώτες. Σε κάποιες περιοχές (Γλυφάδα, Ηλιούπολη, Βύρωνας–Καισαριανή, Παπάγου–Χολαργός κ.α.) το πρόβλημα αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο και θεωρείται αναγκαίο να ξεκαθαριστεί άμεσα το δασικό κτηματολόγιο, προκειμένου να αποτραπούν εκτεταμένες καταπατήσεις δημόσιων δασικών χώρων, από ιδιώτες και την εκκλησία, η οποία διεκδικεί πάνω από 14.000 στρέμματα στον Υμηττό.

· Αποχαρακτηρισμοί δασικών εκτάσεων - οικιστικές επεκτάσεις -
«κοινωφελείς» εγκαταστάσεις
Πέραν των εγκεκριμένων Σχεδίων Πόλεων των Δήμων που περιβάλλουν τον Υμηττό, μέσα από μια σειρά διοικητικές πράξεις (τοπικά Ρυμοτομικά Σχέδια κ.α.) προωθούνται από δημόσιους φορείς, αλλά και από τους Δήμους της περιοχής, οικιστικές επεκτάσεις σε διάφορες δασικές περιοχές του Υμηττού, εντός της Β’ Ζώνης προστασίας, με στόχο την δημιουργία «κοινωφελών» κτιριακών εγκαταστάσεων (Κέντρα Υψηλής Τάσης της ΔΕΗ, εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ, εκπαιδευτικά συγκροτήματα, αθλητικές εγκαταστάσεις, πολιτιστικές εγκαταστάσεις κ.α.).
Παράλληλα, επεκτείνονται νομότυπα ή παράνομα Νεκροταφεία (Ζωγράφου, Παπάγου, Χολαργός κ.α.), σταθμοί μεταφόρτωσης απορριμμάτων, γκαράζ απορριμματοφόρων και λοιπών οχημάτων των Δήμων κ.λ.π.
Για όλα τα παραπάνω, συνήθως εξασφαλίζονται από το αρμόδιο Δασαρχείο οι αποχαρακτηρισμοί δασικών εκτάσεων, με αποτέλεσμα την εξαφάνιση των δασικών χαρακτηριστικών από εκτεταμένα τμήματα του Υμηττού, με ό,τι συνέπειες αυτό συνεπάγεται.
Πρόσφατα, ο «Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (Σ.Π.Α.Υ.), ως όργανο των 15 Δήμων γύρω από τον Υμηττό, σε ανακοίνωση του με αφορμή τις απαιτήσεις της εκκλησίας να επεκτείνει τις κτιριακές εγκαταστάσεις της Μονής Αγ. Ιωάννη Προδρόμου, «…εκφράζει για μία άλλη φορά την πάγια και διαχρονική θέση για απαγόρευση ανέγερσης οιουδήποτε κτίσματος, στην δασική ζώνη του Υμηττού…». (αρ. πρωτ. 856/21.9.07)
Θεωρώντας ως θετική την θέση αυτή του Σ.Π.Α.Υ. (η οποία βέβαια έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενα, αλλά και τωρινά σχέδια διαφόρων Δημοτικών Αρχών που συμμετέχουν στον Σ.Π.Α.Υ.), ελπίζουμε ότι θα εφαρμοσθεί και στην πράξη…
Επισημαίνουμε ότι το 1999, ύστερα από αντιδράσεις Δήμων, δεν υλοποιήθηκε η εισήγηση του «Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας» (Ο.Ρ.Σ.Α.), να τροποποιηθεί το ισχύον Π.Δ. (ΦΕΚ 544Δ’/1978) για την προστασία του Υμηττού, ώστε να αποτραπεί η δυνατότητα δόμησης στον δασικό χώρο «κοινωφελών» εγκαταστάσεων, πλην αναψυχής-πολιτισμού. Δηλαδή ουσιαστικά δεν έγινε δυνατό να καταργηθεί η Β’ Ζώνη και να επεκταθεί η Α’ Ζώνη μέχρι τα όρια του Σχεδίου Πόλεως των Δήμων που περιβάλλουν τον Υμηττό.

· Αυτοκινητόδρομοι
Στο αρχικό, αλλά και σε επόμενο κείμενό της (Μάιος 2007), η «Διαδημοτική» ανέφερε μεταξύ άλλων: «…Το ΥΠΕΧΩΔΕ προωθεί τα σχέδια του για την κατασκευή του νότιου τμήματος της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού, πάνω από τον Καρέα, την Ηλιούπολη και την Αργυρούπολη. Δηλαδή ενός αυτοκινητόδρομου αντίστοιχου της Εθνικής και της Αττικής Οδού, ο οποίος προβλέπεται να συνδεθεί και με το νέο οδικό άξονα που θα ενώνει διαμέσου του Υμηττού, το αεροδρόμιο των Σπάτων με τον χώρο του φερόμενου ως «Μητροπολιτικού Πάρκου» στο Ελληνικό, όπου προγραμματίζεται η κατασκευή ενός νέου οικιστικού συγκροτήματος τουλάχιστον 10.000 κατοίκων…».
Αν και έχουν περάσει αρκετοί μήνες από τότε, το ΥΠΕΧΩΔΕ εξακολουθεί να μην δημοσιοποιεί τα οριστικά σχέδια του για την επέκταση της Αττικής Οδού στο νότιο τμήμα του Υμηττού. Απ’ όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, ο νέος αυτοκινητόδρομος (στον οποίο θα κινείται κανείς πληρώνοντας διόδια), προβλέπεται να διαθέτει εκτεταμένα υπόγεια τμήματα πάνω από την Καισαριανή, τον Βύρωνα και την Ηλιούπολη, αλλά και επιφανειακά τμήματα πάνω από την Αργυρούπολη, καθώς και μεταξύ της Λεωφ. Βουλιαγμένης και της παραλιακής Λεωφ. Ποσειδώνος.
Επίσης προβλέπεται να διαθέτει ένα τεράστιο επιφανειακό ανισόπεδο κόμβο σύνδεσης με το τοπικό δίκτυο του Βύρωνα και την υφιστάμενη Περιφερειακή Λεωφόρο, στο ύψος του στρατοπέδου Σακέττα, ένα δεύτερο επιφανειακό ανισόπεδο κόμβο σύνδεσης με την Ηλιούπολη (στην περιοχή Αγ. Μαύρας - Λεωφ. Σοφοκλή Βενιζέλου), έναν τρίτο με την Αργυρούπολη (Νεκροταφείο) και έναν τέταρτο με την Λεωφ. Βουλιαγμένης (πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού). Στα σημεία των προαναφερόμενων ανισόπεδων κόμβων, προβλέπονται επίσης και μεγάλοι ή μικροί σταθμοί διοδίων.
Πρέπει λοιπόν να θεωρείται δεδομένο, ότι στον βαθμό που θα υλοποιηθούν τα σχέδια του ΥΠΕΧΩΔΕ για την επέκταση της Αττικής Οδού στον Υμηττό, θα υπάρξει μεταβολή του δασικού χαρακτήρα σε συγκεκριμένες περιοχές του Υμηττού (Βύρωνας - Ηλιούπολη - Αργυρούπολη) και ταυτόχρονα θα προκύψουν σημαντικά κυκλοφοριακά προβλήματα στο υπάρχον οδικό δίκτυο των Δήμων αυτών προς και από τους προβλεπόμενους κόμβους.
Δηλαδή, θα υπάρξει κυκλοφοριακή επιβάρυνσή τους από τα διερχόμενα οχήματα, όπως συμβαίνει σήμερα στην Λεωφ. Εθνικής Αντίστασης του Δήμου Καισαριανής, όπου μετά από πολύχρονους αγώνες των κατοίκων και της δημοτικής αρχής, το ΥΠΕΧΩΔΕ προγραμματίζει τη δημιουργία υπόγειας σύνδεσης μεταξύ της Αττικής οδού και της περιοχής Hilton.
Κλείνοντας, θέλουμε να επισημάνουμε ότι η προγραμματιζόμενη επέκταση της Αττικής οδού στον Υμηττό δεν συνεπάγεται την «κατάργηση» της λειτουργίας του σημερινού οδικού άξονα Λεωφ. Κατεχάκη - Λεωφ. Αλίμου (όπως ισχυρίζονται ή φαντάζονται κάποιοι). Απλώς θα υπάρξει μια πρόσκαιρη ανακούφιση σε επιβαρημένες σήμερα περιοχές (Ηλιούπολη-Αργυρούπολη) η οποία πολύ σύντομα θα εξουδετερωθεί από την κυκλοφορία εκατοντάδων χιλιάδων νέων Ι.Χ. αυτοκινήτων στην Αττική και την δημιουργία ενός νέου πολεοδομικού συγκροτήματος στον χώρο του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού.

Με βάση όλα όσα αναφέρονται παραπάνω, η μεγάλη πλειοψηφία των μελών της «Διαδημοτικής» πιστεύει ότι σήμερα δεν μπορεί να έχει προτεραιότητα η κατασκευή ενός νέου αυτοκινητόδρομου στον Υμηττό, αλλά η διαφορετική διαχείριση του υφιστάμενου οδικού δικτύου της περιοχής, η ενίσχυση των δημόσιων μεταφορικών μέσων και κυρίως των μέσων σταθερής τροχιάς, η δημιουργία εκτεταμένων λεωφορειολωρίδων και ποδηλατοδρόμων κ.α.

Δηλαδή, αυτό που έχει προτεραιότητα είναι η διαμόρφωση μιας διαφορετικής πολιτικής από την σημερινή για τις μετακινήσεις στην πρωτεύουσα, η οποία θα προστατεύει το φυσικό περιβάλλον και θα σέβεται την ιστορική κληρονομιά. Μιας πολιτικής η οποία δεν θα προωθεί την εμπορευματοποίηση των δημόσιων χώρων της περιοχής (πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού, παραλία Σαρωνικού κ.α.) και δεν θα παραχωρεί τους δημόσιους δρόμους σε ιδιώτες για πολύχρονη εκμετάλλευση, όπως συμβαίνει με την υφιστάμενη Αττική Οδό, στην οποία πέραν των άλλων, ο νόμος 2445/1996 προβλέπει στην προστατευόμενη Α’ Ζώνη Υμηττού, την δυνατότητα κατασκευής Σταθμού Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων (Σ.Ε.Α.), καθώς και Χώρων Εμπορικής Υποστήριξης (Χ.Ε.Υ.).

Επίλογος
Συνοψίζοντας, επισημαίνουμε ότι ο Υμηττός είναι ένα «δημόσιο αγαθό» που ανήκει σε όλους μας. Ο συντονισμός των σημερινών υπαρκτών κοινωνικών αντιστάσεων είναι αναγκαίος, προκειμένου να ανατρέψουμε τα σχέδια των εν γένει κερδοσκόπων και να υπερασπιστούμε το δημόσιο συμφέρον, την ιστορική μνήμη, το φυσικό περιβάλλον, τη ζωή μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: