1ης Επιστημονικής Διημερίδας για τον Κηφισό ποταμό με θέμα: «Ολοκληρωμένη προσέγγιση στα προβλήματα του Κηφισού»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
της Οργανωτικής Επιτροπής
της 1ης Επιστημονικής Διημερίδας για τον Κηφισό ποταμό με θέμα:
«Ολοκληρωμένη προσέγγιση στα προβλήματα του Κηφισού»
που διεξήχθη στις 13 & 14 Μαρτίου 2008 στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου
και διοργανώθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο,
τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ανατολικής Αττικής και τον Φορέα Διαχείρισης και Ανάπλασης του ποταμού Κηφισού (ΦΔΑΚ).
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Διημερίδα ολοκληρώθηκε σύμφωνα με το πρόγραμμα αργά το βράδυ της Παρασκευής 14 Μαρτίου. Οι επιστημονικές συμμετοχές ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και πολύπλευρες, καλύπτοντας πολλές πτυχές και διαστάσεις των προβλημάτων του Κηφισού και των ενδεδειγμένων λύσεων στις θεματικές ενότητες:
· Ιστορική αναδρομή
· Οικολογική & περιβαλλοντική διάσταση
· Θεσμικό καθεστώς προστασίας
· Αυθαίρετες δραστηριότητες
· Υδραυλικά προβλήματα
· Προβλήματα ρύπανσης
· Αναπλάσεις
· Διεθνείς τάσεις
Κυρίαρχη πρόταση αναδείχτηκε η μετατροπή του Κηφισού σε Μητροπολιτικό Πάρκο της Πρωτεύουσας. Αξιόλογη ήταν η συμμετοχή Φορέων και κοινού. Από τις εργασίες προέκυψαν σημαντικά συμπεράσματα και προτάσεις για τη διαχείριση του ποταμού και για τη βελτίωσή του στο μέλλον. Η Οργανωτική Επιτροπή της Διημερίδας επεξεργάστηκε τα συμπεράσματα και τα εισηγήθηκε στην 8η Συνεδρία της Διημερίδας. Η παρούσα τελική μορφή περιλαμβάνει τις παρατηρήσεις και μεταβολές που έγιναν κατά τη συζήτηση και έτυχαν της ομόφωνης αποδοχής των συνέδρων.
ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Α. Ιστορικό
Τον 20ο αιώνα οι δημόσιες παρεμβάσεις στον Κηφισό αφορούσαν μονομερώς το υδραυλικό/αντιπλημμυρικό σκέλος
Παράλληλα η έκταση που καταλαμβάνει ο Κηφισός θεωρήθηκε ιδανική για την ανάπτυξη οδικών αξόνων
Ο Κηφισός αφέθηκε απροστάτευτος από κάθε μορφής παραβιάσεις ιδιωτών αλλά και δημόσιων φορέων και οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης
Δε δόθηκε σημασία στην αρχαιολογική-ιστορική και στην περιβαλλοντική διάσταση
Τα πιο πρόσφατα (Ολυμπιακά) έργα αποτελούν εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη για τον Κηφισό και αλλοίωσαν τον ποταμό και τις εκβολές του
Β. Σημερινή κατάσταση
Ως σύνολο ο Κηφισός είναι σοβαρά υποβαθμισμένος
Το κατώτερο τμήμα του είναι οδικός άξονας συνδυασμένος με αντιπλημμυρικό οχετό/κανάλι
Η επιλογή της εκβάθυνσης της κοίτης του κάτω Κηφισού (αντί της διαπλάτυνσης) προκαλεί επιπλέον προβλήματα ρύπανσης και όχλησης
Το ανώτερο τμήμα του αποτελεί άξονα ανάπτυξης παντοειδών δραστηριοτήτων και υποδοχέα απορριμμάτων και ρύπων
Τα τμήματά του που διατηρούν φυσικό κάλλος δεν έχουν αναδειχθεί και είναι ελάχιστα προσβάσιμα στο ευρύ κοινό
Γ. Νομικό καθεστώς προστασίας
Τα διατάγματα για τις ζώνες προστασίας και για την ίδρυση Φορέα Διαχείρισης και Ανάπλασης αποτελούν κατά βάση θετική εξέλιξη
Ωστόσο παρουσιάζουν προβλήματα και αδυναμίες που δεν επιτρέπουν την αποτελεσματική λειτουργία των θεσμών
Η θέσπιση των διαταγμάτων υποκρύπτει αδιέξοδα δεδομένου ότι δεν προέβλεψαν κανένα κονδύλιο για την υλοποίησή τους
Ο Φορέας έχει κυρίως συντονιστικό ρόλο, ενώ οι κανονιστικές αρμοδιότητες ανήκουν στην κεντρική και περιφερειακή διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση, που όμως δεν έχουν ανταποκριθεί επαρκώς
Δ. Άμεσα μέτρα βελτίωσης σε επίπεδο μελέτης
Ανάπτυξη και συστηματική λειτουργία συστήματος μετρήσεων για την παρακολούθηση της ποσότητας και ποιότητας του νερού στον Κηφισό (με τη μορφή συνεχών χρονοσειρών)
Ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης κάθε δραστηριότητας στον Κηφισό με έμφαση στην άμεση και πλήρη δημοσιοποίηση των συλλεγόμενων πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου
Κατασκευή μοντέλων υδρολογίας, υδραυλικής λειτουργίας και ποιότητας νερού του Κηφισού
Εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου για την αντιπλημμυρική λειτουργία του λεκανοπεδίου πριν υλοποιηθεί οποιοδήποτε νέο μεμονωμένο υδραυλικό έργο που επηρεάζει τον Κηφισό
Οριοθέτηση του ποταμού βασισμένη σε σύγχρονη υδρολογική και υδραυλική μεθοδολογία
Κτηματογράφηση των παρακηφίσιων ζωνών προστασίας (Α και Β)
Περιβαλλοντική μελέτη του Κηφισού με στόχο την καταγραφή της κατάστασης και την τεκμηριωμένη κατάρτιση μέτρων προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων (συμπεριλαμβανομένων των ενδημικών ειδών)
Ε. Άμεσα μέτρα βελτίωσης σε επίπεδο έργων
Κατεδάφιση αυθαίρετων κτισμάτων και απομάκρυνση των αυθαίρετων δραστηριοτήτων
Μετεγκατάσταση των βιομηχανιών και βιοτεχνιών, μετά από εμπεριστατωμένη μελέτη των προβλημάτων και των ενδεδειγμένων λύσεων
Πιλοτικά έργα ανάπλασης τμημάτων του Κηφισού και ανάδειξης του περιβάλλοντος χώρου
Κατασκευή Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε κατάλληλο χώρο δίπλα στον Κηφισό
Ανάδειξη των ιστορικών περιοχών και των αρχαιολογικών ευρημάτων
Αντιμετώπιση του προβλήματος των στάσιμων νερών στο κατώτερο τμήμα του Κηφισού
ΣΤ. Όραμα για τον Κηφισό
Ο Κηφισός πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ποταμός με την πλήρη ιστορική, περιβαλλοντική και υδρολογική του διάσταση
Το ακάλυπτο τμήμα του Κηφισού πρέπει να μετατραπεί σε Μητροπολιτικό Πάρκο της πρωτεύουσας
Η υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου προϋποθέτει ανάλογης κλίμακας χρηματοδότηση με χρονική κλιμάκωση
Η επιλογή της κάλυψης του κατώτερου τμήματος του ποταμού και της δημιουργίας αυτοκινητόδρομου απαιτεί επαναθεώρηση στα πλαίσια της έννοιας του διαρκούς ανασχεδιασμού, με τελική προοπτική την ένταξη και αυτού του τμήματος στο Μητροπολιτικό Πάρκο Κηφισού
ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ – ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ
Εκ μέρους των οργανωτών χαιρετισμό απηύθυναν ο Πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κ. Κ. Μουτζούρης, ο Νομάρχης Ανατολ. Αττικής κ. Λ. Κουρής και η αν. Πρόεδρος του ΦΔΑΚ κ. Ευτ. Παναγιωτοπούλου. Στις εργασίες παρέστησαν και απηύθυναν χαιρετισμό ο Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής βουλευτής κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, οι βουλευτές της Ν.Δ. κ. Ν. Καντερές και του ΠΑΣΟΚ κ. Β. Οικονόμου, ο πρ. βουλευτής Μ. Γλέζος, ο Γεν. Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Λ. Ρακιτζής, ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΧΩΔΕ και προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος κ. Γ. Δερμιτζάκης καθώς και ο Γεν. Δ/ντής Υδραυλικών Έργων κ. Ν. Τυπάλδος, η εκπρόσωπος της Νομαρχίας Αθηνών Αντινομάρχης κ. Δ. Αντωνάκου, ο εκπρόσωπος της Νομαρχίας Πειραιά, Αντινομάρχης κ. Π. Τριανταφύλλου, ο Αντινομάρχης Αν. Αττ. κ. Χ. Δαμάσκος, ο Δήμαρχος Αγ. Ι. Ρέντη κ. Γ. Ιωακειμίδης, ο εκπρόσωπος του Δημάρχου Μοσχάτου Αντιδήμαρχος κ. Ανδρ. Ευθυμίου, η αρχαιολόγος κ. Μ. Πετριτάκη ως εκπρόσωπος της Γεν. Δ/ντριας Προϊστ. & Κλασ. Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ κ. Β. Βασιλοπούλου, ο εκπρόσωπος του ΤΕΕ κ. Α. Στάμου, ο Δ/ντής του ΙΓΜΕ κ. Π. Τσόμπος και ο Δ/ντής του ΕΚΠΑΑ κ. Π. Σίσκος. Τις εργασίες παρακολούθησαν πολλοί καθηγητές και μέλη του διδακτικού προσωπικού του ΕΜΠ, τεχνικοί επιστήμονες, εκπρόσωποι Οικολογικών Φορέων και οργανώσεων και ενδιαφερόμενοι πολίτες. Οι επιστημονικές ομιλίες διεξήχθησαν σύμφωνα με το πρόγραμμα (συνημμένο στο παρόν) ενώ πολλοί από τους πάνω από 200 συνέδρους που παρακολούθησαν τις εργασίες της ημερίδας συμμετείχαν με ερωτήσεις και παρεμβάσεις σε όλες τις συνεδρίες και ειδικότερα στην τελευταία συνεδρία που ήταν αφιερωμένη σε συζήτηση και συμπεράσματα.
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Δ. Κουτσογιάννης, Αν. Καθηγ., Σχ. Πολ. Μηχ., ΕΜΠ & μέλος του Δ.Σ. του ΦΔΑΚ
Γ. Χριστοδούλου, Καθηγ., Σχ. Πολ. Μηχ., ΕΜΠ
Κ. Χατζημπίρος, Αν. Καθηγ., Σχ. Πολ. Μηχ., ΕΜΠ
Δ. Μαμάης, Επ. Καθηγ., Σχ. Πολ. Μηχ., ΕΜΠ
Σ. Αζοράκος, Λέκτ., Σχ. Πολ. Μηχ., ΕΜΠ
Κ. Λάσκαρης, Γραμματέας του ΦΔΑΚ
Δ. Αντωνάκου, Αντινομάρχης Αθηνών, μέλος του Δ.Σ. του ΦΔΑΚ
Χ. Δαμάσκος, Αντινομάρχης Χωροταξ. & Περιβάλλ., Νομ. Αυτοδ. Ανατολ. Αττικής

Γραμματειακή υποστήριξη: Κ. Σούλιου
Τεχνική υποστήριξη: Σ.Μ. Παπαλεξίου
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Γ.Φ. Σαργέντης

Διεύθυνση ιστοχώρου Διημερίδας (όπου θα αναρτηθούν όλες οι ομιλίες και παρεμβάσεις): http://www.itia.ntua.gr/kephisos

Αθήνα - Τρίτη 18 Μαρτίου 2008