Το κακούργημα του Κηφισού

Το κακούργημα του Κηφισού Στο εδώλιο 41 άτομα, ως υπεύθυνοι για τις καταστροφές από τις υπερχειλίσεις του ποταμού το 2002
Της Ευας Καραμανωλη
Εξι χρόνια μετά τις «απανωτές υπερχειλίσεις» του Κηφισού, το καλοκαίρι του 2002, και τις μαζικές καταστροφές που σημειώθηκαν σε σπίτια και περιουσίες κατοίκων των περιοχών Ν. Φαλήρου, Ρέντη και Μοσχάτου, το Συμβούλιο Εφετών Πειραιώς δείχνει το εδώλιο σε 41 άτομα που βρίσκονται αντιμέτωπα με κακουργηματική κατηγορία εξαιτίας παραλείψεων και ενεργειών τους κατά την κατασκευή του έργου της λεωφόρου Κηφισού.
Το Συμβούλιο Εφετών Πειραιώς με το υπ’ αριθμόν 188/2008 βούλευμά του παραπέμπει κατά πλεοψηφία στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο για το κακουργηματικό αδίκημα της πλημμύρας από ενδεχόμενο δόλο κατ’ εξακολούθηση από την οποία μπορούσε να προκύψει κίνδυνος σε άνθρωπο, 11 υπαλλήλους της Ειδικής Υπηρεσίας Δημοσίων Εργων για τη μελέτη και κατασκευή ειδικών συγκοινωνιακών έργων της Γ.Γ Δημοσίων Εργων του ΥΠΕΧΩΔΕ (ΕΥΔΕ/ΕΣΕΑ), μέλη του Δ.Σ., υπεύθυνους έργου και εργοδηγούς των εταιρειών ΒΙΟΤΕΡ Α.Ε. (13 άτομα), ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΑΤΕ (5 άτομα) και ΑΚΤΩΡ Α.Ε. (12 άτομα), οι οποίες είχαν αναλάβει την κατασκευή του Γ΄ τμήματος του έργου (σ.σ. ξεκίνησε το 1984 και ολοκληρώθηκε το 2004).
Στο βούλευμα περιγράφονται αναλυτικά παραλείψεις και ενέργειες των κατασκευαστριών εταιρειών, αλλά και των μελών της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΧΩΔΕ, οι οποίες οδήγησαν στην υπερχείλιση του ποταμού. Βασικότερη εξ αυτών είναι η μη τήρηση, κατά τη σχεδίαση του έργου, «των ουσιωδών τεχνικών προδιαγραφών». Οπως προκύπτει από όλες τις γνωματεύσεις πραγματογνωμόνων, τεχνικών συμβούλων, αλλά και του ΤΕΕ, «υπήρξε από την αρχή σφάλμα στην πορεία κατασκευής του έργου, κάτι που αποτελεί και τη βασική αιτία των πλημμυρών που επισυνέβησαν».
Ανάποδα
Το έργο, επισημαίνουν, θα έπρεπε να ξεκινήσει από τις εκβολές του ποταμού προς τις πηγές και όχι το αντίθετο, όπως συνέβη. Οι πραγματογνώμες διαπιστώνουν ότι η κατασκευή του έργου στον ποταμό έγινε τμηματικά, από το 1984 έως το 2004, και ότι η κατασκευή του υπό εξέταση τμήματος μετατέθηκε στο τέλος του χρονοδιαγράμματος όλου του έργου. Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία «εμφράγματος μήκους τριών χιλιομέτρων, δηλαδή στο 22% του μήκους του ποταμού» και μάλιστα στο τμήμα με τις πλέον αυξημένες απαιτήσεις παροχετευτικότητας, αναφέρουν.
Η λανθασμένη κατασκευή, σε συνδυασμό με τα μπάζα και τα φερτά υλικά που είχαν τοποθετήσει οι εργολάβοι στην κοίτη του ποταμού οδήγησαν σε αλλεπάλληλες υπερχειλίσεις του ποταμού (8/7/2002, 18/8/2002, 3/9/2002 και 7/11/2002) με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα.
Οι επτά λόγοι
Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστικού συμβουλίου, οι λόγοι της υπερχείλισης του ποταμού ήταν οι εξής:
1. Κατά την κατασκευή του έργου δεν προηγήθηκε η καθαίρεση των πέντε παλαιών γεφυρών που υπάρχουν καθέτως προς τη ροή του ποταμού (ήτοι Αγ. Αννης, ΟΣΕ, Πειραιώς, ΗΣΑΠ και Λ. Κατσώνη).
2. Δεν καθαιρέθηκαν οι παλαιές όχθες σε όσα τμήματα του ποταμού είχαν κατασκευασθεί νέες, με αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με την ύπαρξη μπαζών και άχρηστων υλικών που οι ανάδοχες εταιρείες ΒΙΟΤΕΡ Α.Ε., ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΑΤΕ και ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ εναπέθεταν σε μεγάλους όγκους στην κοίτη του ποταμού προς διευκόλυνσή τους, τη μείωση της διατομής του ποταμού και συνακόλουθα τη μείωση της παροχετευτικότητάς του.
3. Κατασκευάσθηκαν μεσόβαθρα για τη στήριξη της υπερυψωμένης λεωφόρου, τα οποία όμως λειτούργησαν ως φυσικά αναχώματα και μείωσαν υπερβολικά τη διατομή του ποταμού, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της ελεύθερης και απρόσκοπτης ροής των υδάτων του προς τη θάλασσα.
4. Δεν εξασφαλίσθηκε η παράπλευρη ροή, έστω και τμήματος του υδάτινου όγκου του ποταμού ώστε να αποτρέπεται ο κίνδυνος της πλημμύρας.
5. Κατά την κατασκευή του έργου δεν απομακρύνονταν τα μπάζα και τα διάφορα φερτά υλικά κατασκευής που είχαν εναποθέσει παράνομα οι εργολάβοι στην κοίτη του ποταμού .
6. Κατά την κατασκευή του έργου επιχωματώθηκαν τμήματα της κοίτης δημιουργώντας ράμπες ανόδου - καθόδου για να εξυπηρετείται η κίνηση των οχημάτων της αναδόχου εταιρείας αντί να κατασκευασθεί οδός προσπελάσεως, και επικαλύφθηκε η κοίτη του ποταμού με όγκους από τα προϊόντα της εκσκαφής.
7. Αν και γνώριζαν ότι ήταν πολύ πιθανό να εκδηλωθεί ισχυρή βροχόπτωση (από την ΕΜΥ είχε εκδοθεί έτακτο δελτίο) όπως και πράγματι εκδηλώθηκε, αυτοί τόσο κατά την πρώτη πλημμύρα της 8/7/2002 όσο και πολύ περισσότερο στις μεταγενέστερες πλημμύρες στις 18/8/2002, 3/9/2002. και 7/11/2002 δεν φρόντισαν να άρουν την επικινδυνότητα που δημιούργησαν, με τη λήψη αναγκαίων μέτρων ασφαλείας.
«Με όλες τις ανωτέρω ενέργειες και παραλείψεις τους, προξένησαν πλημμύρες από τις οποίες μπορούσε να προκύψει κίνδυνος σε ανθρώπους, όπως πράγματι προέκυψε» (γυναίκα παρασύρθηκε και παρ’ ολίγον να πνιγεί). Οι δικαστές του Συμβουλίου Εφετών αποδίδουν ευθύνες στους κατηγορουμένους και για το γεγονός ότι, ενώ ως ειδικοί γνώριζαν τα τραγικά αποτελέσματα που μπορούσαν επέλθουν από τις παραλείψεις τους, δεν έλαβαν κανένα μέτρο.
Δικαίωση μετά έξι χρόνια
Η υπόθεση έφτασε στο εδώλιο μετά ενέργειες της δικηγόρου κ. Νίκης Ρουσή, η οποία το μεσημέρι της 8/7/2002 οδεύοντας προς το σπίτι της επί της οδού Φαληρέως στο Ν. Φαληρο, χτυπήθηκε από «κύμα» ύδατος και παρ’ ολίγον να παρασυρθεί. Από την ίδια πλημμύρα υπέστη καθίζηση η πιλοτή της πολυκατοικίας όπου διέμενε και καταστραφηκε το αυτοκίνητό της.
Πέραν της κ. Ρουσή, μήνυση κατέθεσαν και άλλοι κάτοικοι της περιοχής, καθώς και ο δήμος Μοσχάτου. Μετά το πέρας της ανακρισης, τόσο ο εισαγγελέας Πρωτοδικών όσο και το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών εισηγήθηκαν την απαλλαγή των κατηγορουμένων. Η μόνη που εδικαιούτο να ασκήσει έφεση ήταν η κ. Ρουσή καθώς απειλήθηκε η ζωή της. Το έπραξε και, παρά την αντίθετη εισήγηση του εισαγγελέα Εφετών, το Συμβούλιο Εφετών παρέπεμψε τελικώς τους κατηγορουμένους σε δίκη.


http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_31/08/2008_282816